_article.jpg)
พยาธินัยน์ตา (Eye Worms)
แหล่งอาศัย : อาศัยอยู่ที่ดวงตาของสุนัขหรือแมว รวมไปถึงบริเวณทางเดินอาหารของพาหะจำพวกแมลงวัน
พบได้ : พื้นผิวดวงตา และใต้เปลือกตาของสุนัขหรือแมว
ติดสุนัขโดย : สามารถติดต่อได้จากสุนัขหรือแมวที่มีพยาธินัยน์ตา โดยติดต่อผ่านพาหะจำพวกแมลง เช่น แมลงวัน แมลงหวี่ ที่มีตัวอ่อนพยาธินัยน์ตามากินสารคัดหลั่งที่ดวงตา และปล่อยตัวพยาธินัยน์ตาสุนัข
ผลร้ายกับสุนัขและเจ้าของ : ก่อให้เกิดความระคายเคืองที่ดวงตา ตาอักเสบ แผลที่กระจกตาอาจทำให้น้องหมาตาบอด รวมถึงยังติดสู่คนได้
ข้อมูลทั่วไป
พยาธินัยน์ตา มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ ว่า (Thelazia callipaeda) เป็นพยาธิกลุ่มพยาธิตัวกลม (nematode) ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคพยาธินัยน์ตา (Thelaziasis) ขนาดความยาวอยู่ที่ 5-20 มิลลิเมตร มีวงจรชีวิตช่วงโตเต็มวัยอาศัยอยู่บริเวณดวงตาของน้องหมาหรือน้องแมว และพยาธินัยน์ตาสามารถติดต่อสู่คนได้ น้องหมาหรือน้องแมวที่ติดเชื้อพยาธินัยน์ตาจะมีอาการระคายเคืองตา เยื่อบุตาอักเสบ กระจกตาอักเสบ แผลที่กระจกตา หรือในกรณีร้ายแรง พยาธินัยน์ตาสามารถทำให้น้องหมาตาบอดได้
การกระจายตัวของพยาธินัยน์ตา สามารถพบได้ในประเทศไทย อีกทั้งยังกระจายตัวอยู่ทั่วภูมิภาคเอเชีย ไปจนถึงภาคพื้นทวีปยุโรป และมักพบการระบาดในช่วงฤดูที่มีสภาพอากาศอบอุ่น เนื่องจากเป็นสภาพอากาศที่พาหะจำพวกแมลงเติบโตได้ดี โดยน้องหมาและน้องแมวที่มีความเสี่ยงในการได้รับเชื้อพยาธินัยน์ตาจะเป็นกลุ่มที่อาศัยอยู่นอกบ้าน ที่ ๆ มีแมลงชุกชุม รวมถึงน้องหมาและน้องแมวที่ไม่ได้รับผลิตภัณฑ์ป้องกันพยาธินัยน์ตาอย่างสม่ำเสมอ
การติดต่อ
พยาธินัยน์ตาเป็นปรสิตในดวงตาของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมหลากหลายชนิด ไม่ว่าจะเป็นสัตว์ตระกูลสุนัข สัตว์ตระกูลแมว รวมถึงกระต่าย โดยพยาธินัยน์ตาจะติดต่อผ่านพาหะจำพวกแมลง โดยเฉพาะกลุ่มแมลงวันผลไม้ ซึ่งเป็นแมลงวันที่กินสารคัดหลั่งจากดวงตาสุนัขหรือแมวที่มีไข่พยาธินัยน์ตาเข้าไป เมื่อพยาธิเข้าสู่ตัวแมลงวัน พยาธิจะฟักออกมาเป็นตัวอ่อนในแมลงวัน ลอกคราบ เจริญเติบโต และเคลื่อนตัวไปอาศัยอยู่บริเวณส่วนปากของแมลงวัน เพื่อที่จะได้เตรียมพร้อมย้ายที่อยู่ไปอยู่ในดวงตาของน้องหมาหรือน้องแมว จากนั้นเมื่อแมลงวันบินตอม และกินสารคัดหลั่งจากดวงตาสุนัขหรือแมว ก็จะเป็นการปล่อยตัวอ่อนของพยาธินัยน์ตาออกมาสู่บริเวณตาของน้องหมาน้องแมว ทำให้ติดเชื้อพยาธินัยน์ตา ท้ายที่สุดพยาธินัยน์ตาสุนัขและแมวก็จะเจริญเติบโต แพร่พันธุ์เพื่อกระจายเชื้อต่อไป ส่งผลให้เกิดการระคายเคืองตา สร้างความเสียหายถึงขั้นทำให้น้องหมาตาบอด พบได้บ่อยที่บริเวณใต้เปลือกตา ต่อมน้ำตา และท่อน้ำตา รวมถึงพบในลูกตา เยื่อบุตา
พยาธินัยน์ตาสุนัขสามารถติดต่อจากสุนัขหรือแมวสู่คน กลายเป็นปรสิตในคนได้ ผ่านพาหะจำพวกแมลงวันที่กินสารคัดหลั่งจากดวงตา โดยมีวงจรการติดเชื้อเช่นเดียวกับในน้องหมาและน้องแมว ดังนั้นการป้องกันพยาธิในตัวน้อง ๆ สัตว์เลี้ยงก็จะเป็นการป้องกันในคนไปด้วยเช่นกัน
อาการ
เมื่อติดเชื้อพยาธินัยน์ตา สุนัขจะแสดงอาการคัน ไม่สบายรอบดวงตา เกาตาโดยอาจใช้เท้าเกาตา หรือเอาหน้าถูกับพื้นผิวต่าง ๆ สามารถพบภาวะน้ำตาไหลมากจากการระคายเคืองตา เยื่อบุตาอักเสบ โดยจะพบว่าตาของน้องหมาเป็นสีแดงช้ำ ไปจนถึงสามารถทำให้เกิดภาวะกระจกตาอักเสบ รวมถึงแผลที่กระจกตา ซึ่งทำให้น้องหมาเจ็บปวดที่ดวงตา ส่งผลต่อคุณภาพการมองเห็น ทำให้สุนัขมองเห็นได้น้อยลง ในกรณีที่ติดเชื้ออย่างรุนแรง และมีภาวะแทรกซ้อนอาจพบรอยแผลที่กระจกตารุนแรง รวมถึงทำให้น้องหมาตาบอดได้ แต่ทั้งนี้ในบางครั้งน้องหมาบางตัวก็อาจไม่แสดงอาการได้เช่นกัน หากยังไม่มีแสดงอาการก็ยังสามารถแพร่เชื้อสู่น้องหมาน้องแมวตัวอื่น รวมถึงผู้คนได้
อาการในคนที่ติดเชื้อ พบว่าอาการมีได้หลากหลายขึ้นอยู่กับระดับความรุนแรงของการอักเสบ เช่น อาการเคืองตาคล้ายมีสิ่งแปลกปลอมในตา น้ำตาไหลมาก หรือในรายที่มีอาการรุนแรง อาจพบอาการกลัวแสง กระจกตาขุ่นจากการบวมน้ำ การมีแผลที่กระจกตา หรือพบเยื่อบุตาขาวอักเสบ
การรักษา
เมื่อเจ้าของพบว่าน้องหมาหรือน้องแมวที่บ้านมีอาการคันตา เกาตา รวมถึงตาแดง มีน้ำตาไหลมาก กระจกตาขุ่น ควรพาน้องไปพบสัตวแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัย และรักษาถึงสาเหตุของอาการ อย่างไรก็ตามวิธีการรักษา การเลือกใช้ ขนาดผลิตภัณฑ์ และความถี่ในการใช้ ควรขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของสัตวแพทย์ผู้รักษา
การป้องกัน
การป้องกันโรคพยาธินัยน์ตาสามารถทำได้ทั้งการป้องกันพยาธิจากตัวน้องหมาเอง ไปจนถึงการป้องกันจากสิ่งแวดล้อม โดยการป้องกันจากตัวน้องหมา ทำได้ด้วยการใช้ผลิตภัณฑ์ให้ครอบคลุมอย่างสม่ำเสมอ ต่อเนื่องทุก ๆ เดือน เพื่อป้องกันการติดพยาธินัยน์ตาในสุนัข ร่วมกับการป้องกันพยาธิจากสิ่งแวดล้อม โดยการรักษาความสะอาดของน้องหมา หลีกเลี่ยงการให้น้องหมาอยู่ในสภาพแวดล้อมที่มีแมลงวันชุกชุม และทำความสะอาดสิ่งแวดล้อมที่อยู่อาศัยของน้องหมา เพื่อจำกัดวงจรการเพิ่มจำนวนของพาหะ ป้องกันการแพร่พันธุ์ของแมลงวัน ที่สามารถนำเชื้อพยาธินัยน์ตามาสู่น้องหมาได้ และต้องไม่ลืมพาสุนัขไปพบกันสัตวแพทย์ใกล้บ้านอย่างสม่ำเสมอ เพื่อวางแผนการป้องกันร่วมกัน
ปกป้องน้องให้ครบกว่าทุกการป้องกัน ทั้งเห็บ หมัด ไร พยาธิหนอนหัวใจ และพยาธิร้ายอื่น ๆ ด้วยโปรแกรมป้องกันปรสิตที่ครบกว่าที่สัตวแพทย์แนะนำ
